Praca z psem agresywnym (emocje)

Pracując z psem agresywnym, w pierwszej kolejności należy poznać co jest przyczyną takiego, a nie innego zachowania. Przeważająca większość zachowań agresywnych u psów wynika ze strachu i lęku. Pies, który się boi, będzie się starał zwiększyć dystans od bodźca, który wywołuje reakcję lękową, od obiektu, którego się obawia, który wzbudza w nim niepokój. W jaki sposób może to zrobić?

Jeżeli ma możliwość, to odejdzie, ominie łukiem albo może wybrać inną strategię – węszenie. Jest to jeden z sygnałów komunikacyjnych, oznajmiających, że pies nie jest zainteresowany bliższym spotkaniem z psem, z człowiekiem (lub z innym bodźcem).

Przede wszystkim, będzie starał się odejść, będzie starał się pokazać drugiemu psu, że nie jest zainteresowany bezpośrednim kontaktem. Tylko będzie to realizował (okazywał) w odległościach, przy których jeszcze czuje się bezpiecznie i w miarę komfortowo. W przypadku, kiedy będzie ograniczony długością smyczy, brakiem miejsca (wąskie przejścia), może czuć się zagrożony i będzie chciał odsunąć od siebie potencjalne zagrożenie. Wtedy pojawi się zachowanie agresywne. Dla psa jest to „walka o przeżycie”. Nie ma na tyle dużego zaufania do opiekuna, żeby przejść obok nieprzyjemnego bodźca w mniejszej odległości niż dystans krytyczny.

Ale, co z tym wspólnego mają emocje?

W zasadzie, należałoby najpierw ustalić, czym są emocje. Czy emocje wpływają na zachowanie, czy też uzewnętrznione emocje wynikają ze specyficznych reakcji organizmu na określone zdarzenie czy bodźce?

Osobiście, skłaniam się ku drugiemu określeniu.

Pies (lub inny organizm) odczuwa lęk, następuje pobudzenie układu nerwowego, są wydzielane określone hormony i następuje fizyczna reakcja organizmu (zamieranie, ucieczka, atak).

Patrząc na emocje, które prezentuje pies, możemy się domyślać co odczuwa, jak się czuje. I na tej podstawie odpowiednio reagować. Jednak część opiekunów psów nie dopuszcza możliwości, żeby „pies zachowywał się agresywnie” i stara się wszystkimi dostępnymi metodami zapanować nad agresją.

Tyle, że zachowania agresywne są u psów formą komunikacji. Poprzez zachowania agresywne pies pokazuje, że czuje się niekomfortowo, że się boi, że chce zwiększyć odległość od niekomfortowego bodźca.

Niektórzy opiekunowie sięgają po narzędzia treningowe typu szelki easy-walk, kantarek, tzw. smycz behawioralna (czyli dławik), kolczatka czy obroża elektryczna. Te narzędzia mają za zadanie oduczyć psa niepożądanego (przez człowieka) zachowania.

Popatrzmy na takie sytuacje przez pryzmat psich emocji.

Pies nie lubi kontaktu z innymi, obcymi psami. Taki psi introwertyk. Opiekun jednak usilnie próbuje swojego psa zapoznawać z innymi psami „niech się pobawi, niech się socjalizuje”.

Pies czuje się niekomfortowo, więc zaczyna dystansować inne psy: pokazuje zęby, stroszy sierść, kładzie uszu, warczy itd. Opiekun jeszcze bardziej dąży do tego, żeby jego pies był więcej w towarzystwie innych psów, żeby się bawił, biegał. U psa narasta coraz większa frustracja. Zauważa też regułę: za zachowanie agresywne jest zabierany z niekomfortowej sytuacji, albo opiekun drugiego psa reaguje i zabiera swojego. Pies się uczy, że im więcej pokaże sygnałów grożących, tym szybciej zostanie zabrany. W środowisku miejskim, gdzie nie ma zbyt dużo przestrzeni, problem narasta – pies reaguje z coraz większej odległości. Opiekun sięga więc po wyżej wymienione narzędzia treningowe. Podczas spacerów z tymi narzędziami pies się uczy, że zachowanie agresywne wiąże się z dyskomfortem spowodowanym przez narzędzie. Przestaje prezentować zachowania. Jednak, w żadnym stopniu narzędzie nie wpływa na psie emocje. Pies dalej odczuwa lęk, dalej chce zwiększyć dystans, a dodatkowo, widok i bliskość „niebezpiecznego” (w psim rozumieniu) bodźca wiąże z dyskomfortem (bólem) spowodowanym narzędziem. Czyli, są okładane kolejne „złe” emocje. W skrajnych przypadkach, kiedy nałoży się na siebie kilka stresorów, narzędzie może nie zadziałać i pies, mimo bólu, może zaatakować. Może się również zdarzyć, że dyskomfort spowodowany narzędziem spowoduje, że wcześniej neutralne sytuacje zaczną się psu kojarzyć z dyskomfortem.

Co się może zdarzyć, kiedy narzędzie zostanie zdjęte? W skrajnym przypadku, pies, który agresywnie reagował tylko na inne psy, agresywnie reaguje również na przechodzących ludzi, przejeżdżających rowerzystów i samochody.

W taki właśnie sposób może wyglądać nieuwzględnianie psich emocji podczas pracy z psem.

Artykuł powstał na prośbę: https://www.facebook.com/pokochaj.lobuza/posts/603228360578413